
Trong quá trình phát triển công nghệ và cải tiến các phương tiện giao thông, hệ thống giảm xóc đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và thoải mái cho người sử dụng. Giảm xóc không chỉ giúp hấp thụ và giảm thiểu các chấn động từ mặt đường mà còn góp phần nâng cao hiệu suất và tuổi thọ của phương tiện. Việc hiểu rõ về cấu trúc, hoạt động và các loại giảm xóc không chỉ giúp ta nắm bắt được những kiến thức kỹ thuật cơ bản mà còn cung cấp nền tảng để cải thiện và lựa chọn các loại giảm xóc phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế.
Giảm xóc của xe gắn máy hấp thu và dập tắt các lực tác động từ mặt đường và tạo cho người lái xe cảm giác thoải mái và bảo vệ họ khỏi các tác động từ mặt đường vào khung xe. Nó đồng thời cũng kiểm soát các dịch chuyển theo chiều thẳng đứng của bánh xe bảo vệ bánh xe và hệ thống truyền lực khi lái xe và khi phanh, nó cũng tạo cảm giác thoải mái và an toàn khi lái xe.
I – Cấu trúc của giảm xóc:
Giảm xóc của mô tô xe máy có vài loại khác nhau tùy theo kiểu dáng và điều kiện sử dụng ví dụ về các bộ phận cấu thành được miêu tả như dưới đây
II – Hoạt động của lò xo và giảm chấn:
Lò xo và giảm chấn của bộ giảm xóc gắn liền thành một bộ và gọi là bộ giảm xóc. Bộ phận hấp thu lực giảm chấn là quan trọng nhất trong bộ giảm xóc nó hấp thu lực truyền vào từ bánh xe.
Lò xo hấp thu trực tiếp lực từ mặt đường, trong khi đó giảm chấn giảm thiểu tối đa các rung động phát sinh theo chiều thẳng đứng do lò xo tạo ra trong chính bản thân bộ giảm xóc, do đó lái xe thấy thoải mái và nâng cao hiệu quả điều khiển xe.
Đồng thời độ cứng của lò xo và độ va xốc của giảm chấn sẽ làm phù hợp với sự dịch chuyển của bánh xe tùy theo va xóc trên đường, nhiệm vụ của giảm xóc là giảm các va xóc nhỏ với sự dịch chuyển nhỏ của bánh xe và hành trình nhiều với các va xóc lớn. Cấu trúc của bộ giảm xóc và giảm chấn được thiết kế tùy theo từng loại xe.
III – Có những loại giảm xóc nào?
1. Giảm xóc trước:
a. Kiểu ống lồng:
Loại này gọi là kiểu ống lồng vì ống trong và ngoài kết nối và dãn nở cùng nhau (telescopic motion). Ở giảm xóc trước nó cực kỳ mềm dẻo vào giảm chấn tốt. Lò xo kim loại và không khí bên trong giảm xóc làm cho lò xo có hành trình lớn. Đồng thời với loại giảm xóc trước với ống bên ngoài ở vị trí dưới gọi là loại xuôi “upright type”. Nếu ngược lại ống ngoài nằm ở vị trí bên trên gọi là loại đảo, so sánh hai loại trên và loại xe giống như xe thể thao hoạt động ở tốc độ cao thì loại nào sẽ được yêu cầu sử dụng trên xe.
b. Loại kiên kết dưới (giò ga):
So sánh với loại ống lồng có cấu trúc kết hợp ở giảm xóc trước loại liên kết dưới gồm có giảm xóc trước nằm gấn trục bánh xe cần nén giảm xóc và bộ phận hấp thu chấn động riêng biệt.
Giảm chấn không hỗ trợ tải trọng cho xe, do đó nó hấp thu rất tốt các va xóc nhỏ. Loại liên kết dưới có hai loại cần hướng ra (leading type) hoặc cần hướng vào( trailing type). Theo như cấu thì loại cần hướng ra (leading type) có đặc tính ít bị nén ngắn hơn một chút. (Sự giảm trừ của giảm xóc)
2. Loại giảm xóc sau:
a. Loại càng nhún:
Nó là loại giảm xóc cơ bản nhất, các bộ phận cấu thành gồm càng nhún và giảm chấn nó có cấu trúc đơn giản và phạm vi sử dụng rộng từ xe nhỏ tới xe lớn. Loại này yêu cầu có giảm chấn cả hai bên, loại giảm chấn một chiếc (monoshock type) thì giảm chấn nằng ở giữa càng nhún.
b. Loại treo đơn:
Loại này thì động cơ đóng vai trò là cần nhún, do đó toàn bộ động cơ dịch chuyển lên xuống với hành trình của trục bánh sau. Trên xe máy như loại xe ga nhỏ thì giảm chấn chỉ đỡ một bên và có loại đỡ cả hai bên với xe lớn hơn
c. Loại liên kết Pro Link:
Với loại này càng và giảm xóc liên kết với nhau thông qua một cơ cấu liên kết. Cơ cấu này sẽ thay đổi hành trình nhún tùy theo lực tác dụng. Nó thường được dung cho các loại xe thể thao hay xe địa hìnhcải thiện tính năng lái của xe.
d. Loại liên kết cần thuận (Pro-arm):
Mặc dù nó có liên kết với giảm xóc nhưng bãnh sau được đỡ bởi cần nhún nó giúp dễ dàng ráp bánh sau nhông và các chi tiết khác, đồng thời càng nhún. Đồng thời càng nhún kết hợp thành một khối và có độ cứng vững cao.
Với sự phát triển không ngừng của khoa học và công nghệ, hệ thống giảm xóc ngày càng được hoàn thiện, mang lại những trải nghiệm an toàn và thoải mái hơn cho người sử dụng. Hy vọng rằng, thông qua đề tài này, chúng ta sẽ có cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn về một trong những thành phần quan trọng nhất của phương tiện giao thông hiện đại.